تئاتر «کاوالو»: هنری که در آستانه خفگی میرقصد
در شهری که هر روز بر تنگنای هنرمندانش افزوده میشود، جمعی از جوانان دانشگاهی تصمیم گرفتهاند با کمترین امکانات، اما با بیشترین عشق، تئاتری بسازند که شاید آخرین نفسهای هنر مستقل در این سرزمین باشد.
امیرحسین توکلی، کارگردان نمایش «کاوالو» که این روزها در تالار مولوی به صحنه میرود، داستان دختری را روایت میکند که در سنین مختلف زندگی، با مردی در نقشهای گوناگون روبهرو میشود. اما آیا این تنها داستان یک دختر است، یا نمادی از سرنوشت نسل کاملی که در چنگال زمان گرفتار آمده؟
هنر در محاصره اقتصاد
توکلی با صراحتی تلخ از وضعیت تئاتر مستقل میگوید: «هزینه تئاتر کردن در ایران بالا است و مخاطب آثار هنری کم.» او که برای ساخت یک در متحرک با ۳۰ میلیون تومان مواجه شده، مجبور شده همان طراحی را با چوب اجرا کند. چه آشنا است این داستان برای هر هنرمند ایرانی که روزی رویای بزرگ داشته!
در کشوری که حتی خرید یک در برای تئاتر به معجزه نیاز دارد، این جوانان با همان روحیهای که پیشینیانشان در دوران طلایی سینما و تئاتر ایران داشتند، به خلق اثر ادامه میدهند.
گذار از بازیگری به اجراگری
توکلی مفهوم جالبی را مطرح میکند: «گذار از بازیگری به سمت اجراگری.» او میگوید در این روش، بازیگر کاراکتر مشخصی ندارد بلکه در هر اپیزود کاملاً متفاوت عمل میکند. شاید این همان چیزی باشد که نسل امروز ایران در زندگی واقعی تجربه میکند: مجبور بودن به تغییر مداوم نقش برای بقا.
کارگردان این نمایش با اشاره به فرم پستمدرن اثرش میافزاید: «این فرمی است که ما در آن زندگی میکنیم، مانند اینستاگرام که هر ویدئو فضای متفاوتی دارد.» چه تشبیه تلخ و در عین حال دقیقی از وضعیت فرهنگی امروز!
تئاتر دانشجویی: آخرین قلعه مقاومت
آنچه در این گزارش چشم را میگیرد، حضور دانشجویان دانشگاههای مختلف در این پروژه است. تربیت مدرس، دانشگاه هنر، دانشگاه تهران، همگی دست به دست هم دادهاند تا اثری بسازند که شاید در فضای خفقان کنونی، آخرین فریاد آزادی باشد.
توکلی از روش کار گروهیشان میگوید: «بدون اینکه متن را وارد تمرین کنیم، روی ایدههای کارگاهی کار میکردیم.» این روش، یادآور همان خلاقیتهایی است که هنرمندان ایرانی همواره برای دور زدن محدودیتها به کار بردهاند.
نمایش «کاوالو» تا ۲۳ آذر هر شب ساعت ۱۸ در تالار مولوی اجرا میشود. شاید دیدن این اثر، یادآوری باشد از روزگاری که هنر ایران در اوج بود و امیدی برای بازگشت به آن دوران.