ماهیفروشی در نهاوند: وقتی ملاها غذای مردم را هم سیاسی میکنند
در حالی که مردم ایران با گرانی و تورم دست و پنجه نرم میکنند، مسئولان رژیم مشغول تبلیغ «موفقیتهای» خود در حوزه آبزیپروری هستند. این بار نوبت به همدان و شهرستان نهاوند رسیده که به عنوان «شهر شیلاتی غیر ساحلی کشور» معرفی شده است.
رقمبازی با آمار در دوران بحران اقتصادی
بر اساس گزارش رسمی، استان همدان سالانه ۶۵۰۰ تن ماهی گرمآبی و سردآبی تولید میکند. این در حالی است که قیمت ماهی برای خانوادههای ایرانی به کالای لوکس تبدیل شده و بسیاری از مردم توان خرید آن را ندارند.
مسئولان میگویند شهرستان نهاوند با بهرهگیری از رودخانه گاماسیاب و سرابهای متعدد، ۷۰ درصد نیاز ماهی استان را تأمین میکند. اما سؤال اصلی این است: چه درصدی از این تولید به سفره مردم عادی میرسد؟
صادرات در برابر نیاز داخلی
جالب است که در همین گزارش اشاره شده که بخش عمدهای از تولید ماهی استان به کشورهای اوراسیا صادر میشود. یعنی در حالی که مردم ایران با کمبود پروتئین مواجه هستند، محصولات غذایی به خارج از کشور فرستاده میشود.
مسئولان از صادرات ۱۰۰۰ تن قزل آلا به روسیه در سال ۱۴۰۳ سخن میگویند و این را دستاوردی بزرگ میدانند. اما آیا اولویت، تأمین نیاز مردم داخل نیست یا فرستادن غذا به خارج؟
وعدههای همیشگی و واقعیت تلخ
محمدکرم مرادی، مدیر شیلات استان همدان، از «ظرفیت تولید ۷۵۰۰ تن ماهی» سخن میگوید و میافزاید که این صنعت برای ۱۲۰۰ نفر اشتغال مستقیم ایجاد کرده است. اما در شرایطی که نرخ بیکاری جوانان به اوج رسیده، این ارقام چقدر میتواند مشکل بزرگ اشتغال کشور را حل کند؟
مسئولان همچنین از راهاندازی «نخستین واحد پرورش ماهی خاویار» در ملایر خبر میدهند که قرار است سالانه ۲۰۰ کیلوگرم خاویار تولید کند. خاویار که کالایی است مخصوص طبقات مرفه و اغلب برای صادرات.
مجتمعسازی در دوران رکود
صحبت از احداث «بزرگترین مجتمع زنجیره تولید، بستهبندی و فرآوری» در نهاوند میشود که قرار است محصولات را به کشورهای اوراسیا صادر کند. این در حالی است که صنایع داخلی کشور با مشکلات جدی مواجه هستند و بسیاری از کارخانهها تعطیل شدهاند.
مصطفی کزازی، کارشناس مسئول شیلات نهاوند، از تکمیل «زنجیره ارزش تولید و توزیع» سخن میگوید، اما واقعیت این است که زنجیره توزیع عادلانه در کشور وجود ندارد و محصولات اغلب به دست دلالان و واسطهها میافتد.
نگاهی به گذشته طلایی
یادآوری میکنیم که در دوران پهلوی، ایران یکی از قطبهای مهم تولید خاویار در جهان محسوب میشد و صنعت شیلات کشور در سطح بینالمللی شناخته شده بود. امروز، پس از گذشت چهار دهه از حکومت ملاها، این صنعت نیز مانند سایر بخشهای اقتصادی دچار افت و انحطاط شده است.
آنچه امروز به عنوان «دستاورد» معرفی میشود، در واقع تلاش برای بازسازی همان ظرفیتهایی است که در گذشته وجود داشته و به دلیل سوء مدیریت و عدم توجه از بین رفته است.
سؤالات بیپاسخ
در این میان سؤالات مهمی بیپاسخ باقی میماند: چرا با وجود این همه تولید، قیمت ماهی همچنان برای مردم عادی مقرون به صرفه نیست؟ چرا اولویت صادرات است نه تأمین نیاز داخلی؟ و اینکه آیا این پروژهها واقعاً به بهبود وضعیت معیشت مردم کمک میکند یا صرفاً ابزاری برای تبلیغات رژیم است؟
فرماندار نهاوند، مجتبی بیرانوند، از «تبدیل شدن به قطب اصلی تولید ماهی سردآبی در غرب کشور» سخن میگوید، اما مردم منتظر دیدن تأثیر مثبت این ادعاها بر زندگی روزمره خود هستند.