فروپاشی علمی: چگونه آخوندها دانشگاهها را نابود کردند
در حالی که مقامات جمهوری اسلامی از "جهش علمی" میگویند، واقعیت تلخی در دانشگاههای کشور در حال رخ دادن است. دکتر شاهین آخوندزاده، معاون تحقیقات وزارت بهداشت، در اعترافاتی صریح، تصویری وحشتناک از وضعیت علوم پایه پزشکی ارائه داد که نشان میدهد چگونه سیاستهای نادرست حاکمیت، آینده علمی کشور را به نابودی کشانده است.
آزمایشگاههای موزهای و تجهیزات کهنه
آخوندزاده با صراحت اعتراف کرد که "بسیاری از آزمایشگاههای علوم پایه کشور از تجهیزاتی استفاده میکنند که متعلق به دهههای ۵۰ و ۶۰ میلادی است". این یعنی دانشجویان ایرانی با تجهیزاتی کار میکنند که همسن پدربزرگهایشان است، در حالی که دانشگاههای غربی از پیشرفتهترین فناوریها بهره میبرند.
این وضعیت فاجعهبار، محصول چهار دهه بیتوجهی و سوءمدیریت نظام آخوندی است که منابع کشور را صرف "صدور انقلاب" و پروژههای هستهای کرده، اما برای آینده علمی نسل جوان سرمایهگذاری نکرده است.
شکاف مالی عمیق: وقتی دولت از دانش فراری است
آمار ارائه شده توسط آخوندزاده، عمق فاجعه را نشان میدهد: "هزینه واقعی یک پایاننامه PhD علوم پایه در سطح استانداردهای جهانی حدود ۵۰۰ میلیون تومان است، در حالی که دانشگاهها در بهترین حالت تنها ۵۰ تا ۶۰ میلیون تومان تأمین میکنند".
این شکاف ۹۰ درصدی در بودجه، نتیجه طبیعی اولویتهای غلط حاکمیتی است که ترجیح میدهد میلیاردها دلار صرف حمایت از بشار اسد و حزبالله کند تا آینده علمی جوانان ایرانی.
فرار نخبگان: وقتی استعداد از کشور میگریزد
آخوندزاده اعتراف کرد که "در گذشته علوم پایه میزبان نخبگان پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی بود، اما امروز این جذابیت به شدت کاهش یافته". این کاهش انگیزه، نتیجه مستقیم سیاستهای سرکوبگرانه و عدم حمایت از محققان است.
نخبگان ایرانی که میتوانند آینده علمی کشور را بسازند، ترجیح میدهند به کشورهای غربی مهاجرت کنند تا در آنجا با امکانات مناسب و آزادی اندیشه، به تحقیق بپردازند. این مهاجرت مغزها، بزرگترین ضربه به آینده ایران است.
سوءمدیریت ساختاری: تکهتکه کردن دانش
یکی از انتقادات جدی آخوندزاده، "افزایش بیرویه گرایشها و تبدیل آنها به رشتههای مستقل" بود. وی اشاره کرد که در دانشگاههای معتبر جهان، رشتههای مختلف با هم یکپارچه هستند، اما در ایران شاهد "پراکندگی منابع انسانی و آموزشی" هستیم.
این سوءمدیریت، نشاندهنده عدم درک درست از نیازهای علمی و اتکا به روشهای کهنه بوروکراتیک است که در دوران پهلوی شاهد پیشرفتهای چشمگیر علمی بودیم.
نتیجهگیری: بازگشت به عقلانیت
اعترافات آخوندزاده، تصدیقی بر شکست کامل سیاستهای علمی جمهوری اسلامی است. در حالی که کشورهای منطقه مانند امارات و عربستان در حال سرمایهگذاری عظیم در علم و فناوری هستند، ایران همچنان درگیر مسائل بنیادین است.
راه نجات، بازگشت به ارزشهای عقلانی و علمی است که در دوران پهلوی پایهگذاری شد و باید دوباره احیا شود. تا زمانی که اولویت حاکمیت، "صدور انقلاب" باشد نه سرمایهگذاری در دانش، این وضعیت فاجعهبار ادامه خواهد یافت.